Olaf Mooij – kunstenaar
Raket in de kelder
Van zijn ouders hoeft Olaf Mooij (Rotterdam, 1958) niet per se iets, carrièretechnisch. ‘Als we ons best maar deden. En we waren altijd bezig. Ik zat graag in de kelder en bouwde laboratoriumachtige opstellingen en raketten.’ Met een vader als keramist en een aangeboren liefde voor het experiment, is de kunstacademie voor de jonge Mooij een vanzelfsprekende keuze. Zo vanzelfsprekend dat het lijkt alsof hij niet echt zijn best doet er terecht te komen; als hij na zijn eindexamen toelating doet bij de Rotterdamse academie, maakt hij ondertussen plannen een jaar te gaan reizen. Hij kan echter direct beginnen.
In 1983 studeert Mooij af op ‘ruimtelijke ideevorming.’ ‘Ik ging naar de academie met het idee van tekenen en schilderen, mooie plaatjes maken. Van architectonische objecten, dat wel. Het ding waarop ik, denk ik, ben aangenomen was ook vrij ruimtelijk door het onderwerp en de manier waarop ik de rand had verknipt. Maar uiteindelijk was tekenen voor mij toch te vast. Ik wilde dingen onderzoeken, net zoals ik ook in de kelder had gedaan.’
Na de academie houdt Mooij zich bezig met het maken van sculpturen. Zijn werk is eerst vrij expressief en met betekenissen beladen, terwijl hij later juist sculpturen samenstelt door bestaande voorwerpen zoals emmers of afgegoten vormen te rangschikken en te stapelen. ‘Ik merkte dat als ik mijn beelden op een aanhangwagen naar een expositieruimte transporteerde meer aandacht trok dan tijdens de tentoonstelling zelf. Ja, de opening is leuk, maar daarna komt er niemand meer.’
Mooij besluit vaker en ook zonder bestemming met zijn objecten rond te rijden en daarmee is de connectie tussen auto en kunstwerk gemaakt, een rode draad die tot op de dag van vandaag niet uit Mooijs oeuvre is verdwenen. Een van de meest populaire is DJ Mobile (1999), een over de top stoere auto met een bundel trompetterende luidsprekers aan de achterkant. Dit mobiel kan werkelijk dienst doen als DJ booth en wordt regelmatig in die hoedanigheid uitgenodigd voor festivals.
Ondertussen heeft een van de experimenten uit de kelder van zijn jeugd de weg gevonden naar Mooijs hedendaagse kunstpraktijk; met een zojuist ontvangen subsidie werkt Mooij aan een project waarin hij als een soort ruimte- en tijdreiziger met een raket op pad gaat om in een postapocalyptische omgeving gevonden voorwerpen in zijn laboratorium te transformeren tot kunstwerkjes. Het is gebaseerd op persoonlijke angsten en de overtuiging dat veiligheid een relatief begrip is; ‘Van die situatie in de Krim word ik zenuwachtig. Dan zie ik die Poetin en dan denk ik doe ’s normaal man.’ De ervaringen van zijn vader hebben Mooijs angsten aangewakkerd; Henk Mooij maakte als zestienjarige bewust de oorlog mee. Hij zag vanuit Barendrecht Rotterdam branden en was ooggetuige van executies. Zijn verhalen hebben Mooij ervan doordrongen dat dingen zomaar vreselijk uit de hand kunnen lopen.
13 juni 2014
Tekst: Jantine Kremer
Foto’s: Jolanda Meulendijks
