Spijbelvak ‘Direct na de middelbare school begon ik aan de kunstacademie, maar toen wist ik pas net een jaar dat dat een optie was.’ Opgroeiend in het Gooi, met een vader die bij de NOS werkte, was kunst geen constante vanzelfsprekendheid in het gezin van Jolanda Schouten. ‘Ik was wel eens met een tante naar Panorama Mesdag geweest, dat blies me van m’n sokken. En met mijn ouders in Frankrijk raakte ik eens verzeild in een galerie en daar hing een kunstenaar in een hangmat. Dat vond ik zo fantastisch, dat idee van een kunstenaar, die daar een beetje lag te overzien wat hij die dag gemaakt had. Maar toen ik tekenen koos, eigenlijk als spijbelles, raakte alles in een stroomversnelling. Ik had een ontzettend goede tekenleraar en ik bleek het erg leuk te vinden. Ik kreeg een nieuwe vriendenkring en ging op m’n zeventiende voor het eerst naar het Stedelijk, met de bus naar Amsterdam.’ Schouten doet toelating aan de Rietveld, maar een leuke ervaring is dat niet. ‘Ik had houtskooltekeningen meegenomen die waren gefixeerd met haarlak. En daar gingen ze dan aan ruiken, me een beetje belachelijk maken. Ik heb ook in Utrecht toelating gedaan en daar heb ik een te gek eerste jaar gehad. Ik had bedacht – ik weet echt niet waarom – dat ik na het basisjaar grafische vormgeving zou gaan doen. Maar na drie weken werd ik gek, toen switchte ik naar fine art.’ Haar vader spoort zijn dochter aan om een lesbevoegdheid te halen, maar dat wuift ze weg. Uiteindelijk blijkt daar, in het lesgeven, toch een belangrijk deel van haar bevlogenheid te liggen. Ooit begonnen met het geven van cursussen om haar atelier te kunnen betalen, ligt er nu toch ergens in een lade een lesbevoegdheid voor het HBO en staat de kast in Schoutens atelier vol met mappen lesmethodes voor het basisonderwijs. ‘Ik voel een verwantschap met jonge kinderen, hoe zij staan in hun creativiteit. En het is oneindig belangrijk dat zij goed gefaciliteerd zijn. Ik wijs leerkrachten er nu ook op hoe cruciaal hun rol kan zijn voor de toekomst van leerlingen. Het is belangrijk om je dat te realiseren.’ De focus op haar eigen werk kwam vijf jaar geleden. Met haar man en twee kinderen raakt ze betrokken bij een auto-ongeluk in Frankrijk. Ze komen alle vier in het ziekenhuis terecht. ‘Ik herinner me die periode echter niet als heel zwaar, ik voelde een levensenergie. En ik merkte toen ook; je kunt alleen aan je eigen knoppen draaien, nooit aan die van iemand anders. Ik besefte dat ik de regie moet nemen en houden.’ In de herstelperiode na het ongeluk, moet Schouten allerlei klussen en projecten afzeggen. ‘Ik besloot het overzichtelijk voor mezelf te maken: alleen de HKU als werkgever en twee vaste dagen in het atelier. Toen heb ik ook die bank gekocht,’ zegt ze, wijzend naar de comfortabel ogende, ruime hoekbank onder de schuine wand van haar zolderatelier. ‘Zo, nu gaan we er ook helemaal voor. In dit atelier kan ik werken, maar ook verblijven.’ 8 februari 2019 Tekst: Jantine Kremer Foto’s: Jolanda Meulendijks